O kostce brukowej
Kostka brukowa stosowana w budownictwie powinna spełniać normę PN-EN 1338:2005. Elementy takie jak krawężniki i obrzeża opisane są w normie PN-EN 1340:2004.
Podczas planowania inwestycji takiej jak wykonanie nawierzchni z kostki brukowej należy brać pod uwagę jej przyszłe zastosowanie (np. alejka z kostki brukowej, chodnik z kostki brukowej, wjazd z kostki brukowej, plac manewrowy z kostki brukowej, taras z kostki brukowej, garażowisko z kostki brukowej). Dlatego najważniejszy jest przede wszystkim odpowiedni dobór materiałów (kostka brukowa, galanteria betonowa).
Co jest potrzebne do układania kostki brukowej:
- kostka brukowa
- projekt zagospodarowania terenu
- niwelator
- zagęszczarka
- ubijak ręczny
- paliki
- żyłki
- poziomnice
- piach
- cement
- miniładowarka
- szpadle
- łopaty
- krawężniki
- obrzeża
- lanca
- młotek brukarski
- młotek metalowy
- woda
- kredki
- stabilizacja piaskowo-cementowa
- samochód dostawczy
- łata
- rurki metalowe
- kielnia
Rodzaje kostki brukowej
Kostka brukowa o grubości 4cm nadaje się jedynie na ciągi piesze. Kostka brukowa o gr. 6cm może być stosowana w komunikacji aut osobowych. Ruch ciężarowy wymaga aby była stosowana kostka brukowa o grubości od 8cm (najlepiej kostka brukowa behaton lub kostka brukowa holland/prostokąt). Oczywiście mogą wystąpić wyjątki od tych reguł.
Podbudowa jak fundament
Warto zaznaczyć, że sama kostka brukowa bez odpowiedniej podbudowy nie byłaby w stanie sprostać wymaganiom obciążeniowym dla danego typu nawierzchni. Najlepsze efekty uzyskuje się wykorzystując jako bazę do układania kostki brukowej tzw. suchy beton w różnych kombinacjach wytrzymałości, grubości i ilości warstw (np. 2,5 MPa, 5 MPa, 7,5 MPa, 10 MPa). Przy niewielkich pracach dopuszcza się mieszanie podbudowy na placu budowy maszynowo bądź ręcznie (piach z cementem w odpowiedniej proporcji).
Projekt – czyli działaj według planu
Prace brukarskie należy rozpocząć od wykonania projektu zagospodarowania terenu. Układanie kostki brukowej ma charakter funkcjonalny i jednocześnie twórczy. Właściwe ustalenie szlaków komunikacyjnych i przeznaczenia poszczególnych elementów z uwzględnieniem ukształtowania terenu pozwoli na stworzenie efektywnych, a czasami także efektownych rozwiązań.
Jakiego wykonawcę wybrać?
Pomoc fachowca z firmy brukarskiej jest wskazana przy tego typu inwestycjach. Wynika to z faktu, że bardzo często koszt wykonania nawierzchni z kostki brukowej stanowi duży wydatek (w przypadku domku jednorodzinnego układanie kostki brukowej może zajmować nawet 15% budżetu w zależności od użytej kostki brukowej i skomplikowania wzoru). Gdy wybierzemy materiał i zaakceptujemy plan możemy zabrać się do prac. Jeżeli zdecydowaliśmy się na zatrudnienie brygady brukarzy to możemy z powodzeniem zlecić im układanie kostki “pod klucz”. Sprawdzona firma powinna zadbać o zamówienie odpowiednich rodzajów kostki brukowej, przywiezienie jej na miejsce wbudowania oraz przeprowadzenie od początku do końca wszystkich prac (oczywiście jest to kwestia ustaleń obu stron).
Plan a rzeczywistość, czyli prace przygotowawcze
Skonfrontowanie planu z sytuacją na terenie budowy jest pierwszym etapem właściwych robót. Może okazać się, że teren jest miejscami zaniżony lub zawyżony. Wówczas przy użyciu niwelatora (lub poziomnicy) i palików należy wyznaczyć odpowiednie spadki nawierzchni z kostki brukowej (ok. 2-5% lub według projektu). Niwelacja powinna zapewniać jak najszybsze odprowadzenie wody od budynków i instalacji wrażliwych na jej działanie. Jeżeli występują problemy z izolacją pionową budynku w miejscu wykonania nawierzchni z kostki brukowej, należy koniecznie przed wykonaniem prac brukarskich, naprawić wadliwe uszczelnienie.
Technologia układania kostki brukowej
Wszelkie wykopy muszą być zagęszczane co kilkanaście lub kilkadziesiąt centymetrów przy użyciu skoczka (baby, lub ubijaka ręcznego). Zminimalizuje to mogące wystąpić w przyszłości “osiadanie” gruntu.Po wykonaniu korytowania lub zagęszczeniu nasypów, można przystąpić do wykonania podbudowy według wybranej technologii. Następnie na podsypce układa się kostkę. Po wyprostowaniu rzędów kostki, brzegi nawierzchni można wykończyć krawężnikami, obrzeżami lub samą obróbką betonową. Na posesjach prywatnych (ruch pieszy i osobowy przy domach) wskazane jest, ze względów estetycznych, wykonanie samej obróbki z mocnego betonu (piach+cement+woda w odpowiedniej proporcji zapewniającej wytrzymałość zbliżoną do obrzeża). Praktyka pokazuje, że takie wykończenie wytrzymuje nawet przypadkowy przejazd ciężkiego sprzętu budowlanego wzdłuż lub w poprzek obróbki czy ostatnich rzędów kostki bez konieczności wykonywania poprawek. Odpowiednie dobranie podbudowy do kostki 6cm będzie umożliwiało ewentualny wjazd na posesję pojazdów cięższych (np. z ładunkiem węgla, ziemi lub usług asenizacyjnych). Każdą warstwę nawierzchni, jeżeli była uprzednio odspojona bądź luźna, należy zagęścić. Ostatnim etapem jest zawibrowanie kostki brukowej oraz posypanie jej drobnym piaskiem wraz ze wmieceniem go w szczeliny pomiędzy kostką brukową. Dla uzyskania lepszego efektu wizualnego fugi można po wierzchu posypać drobnym żwirem (np. czarnym lub białym). Nie jest konieczne wmywanie piachu wodą, gdyż pierwszy lub kolejny deszcz zrobi to za nas. Wówczas należy uzupełnić fugi piaskiem lub kamykami.
Na co uważać
Nie powinno się stosować, jako wypełnienia fug między kostką brukową, piachu z cementem lub cementu, gdyż spowoduje to powstawanie naprężeń pomiędzy poszczególnymi elementami co może powodować ich wykruszenie, a także będzie blokowało odpływ wody z powierzchni kostki brukowej. Niewskazane jest także wypełnianie betonem szczelin pomiędzy krawężnikami. Dzięki wypustkom po bokach, zachowane są pomiędzy nimi odpowiednie szczeliny (dylatacje) co zabezpiecza je przed wykruszaniem podczas przenoszenia naprężeń (przejazd samochodów lub praca gruntu w zimie).
Wszelkich informacji co do technologii układania bruku, jej wad i zalet można szukać u wyspecjalizowanej firmy brukarskiej.